Πώς αντιδρά ο ασθενής με νευρική ανορεξία;
Οι άνθρωποι που πάσχουν από νευρική ανορεξία προσπαθούν να ελέγξουν όσα έχουν να κάνουν με το βάρος. Δίνουν μεγάλη αξία στον έλεγχο και την εικόνα της σιλουέτας τους, μετρούν μανιωδώς τις θερμίδες κάθε τροφής και καταναλώνουν όλο και λιγότερο φαγητό. Σε πιο προχωρημένο στάδιο χρησιμοποιούν ακραίες μεθόδους ελέγχου της πρόσληψης θερμίδων κάνοντας εμετό μετά το φαγητό, κατάχρηση καθαρτικών, διατροφικών συμπληρωμάτων, διουρητικών και κλυσμάτων. Τα άτομα με νευρική ανορεξία αν και νιώθουν πείνα όπως όλοι, επιτρέπουν στον εαυτό τους μόνο πολύ μικρές ποσότητες φαγητού, περίπου 600-800 θερμίδες ημερησίως και κάποιες φορές δεν τρώνε και καθόλου.
Νευρική ανορεξία: Οργανικά συμπτώματα
Η νόσος αυτή προκαλεί όπως προείπαμε και πολλά συμπτώματα στον οργανισμό, οδηγώντας στη γενική κατάρρευσή του. Μερικά από αυτά είναι η ακραία απώλεια βάρους, οι μη φυσιολογικές εξετάσεις αίματος, η εξάντληση με συνοδεία αϋπνίας, η ζάλη και η λιποθυμία, αραίωση και αποδυνάμωση των μαλλιών, η απώλεια της έμμηνου ρύσεως, το ξηρό δέρμα, οι ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό, η οστεοπόρωση κ.α.
Νευρική ανορεξία: Αίτια
Η ακριβής αιτία της νευρικής ανορεξίας δεν είναι γνωστή. Οι παράγοντες κινδύνου είναι ένας συνδυασμός βιολογικών, ψυχολογικών και περιβαλλοντικών συνθηκών. Αν και δεν είναι σαφές το ποια ακριβώς γονίδια παίζουν ρόλο στη νευρική ανορεξία, γενετικές αλλαγές είναι πιθανό να ευθύνονται κάνοντας μερικούς ανθρώπους πιο επιρρεπείς στην πάθηση. Επιπλέον, κάποια συναισθηματικά χαρακτηριστικά μπορεί να συμβάλλουν στην ανορεξία. Οι νεαρές γυναίκες για παράδειγμα, μπορεί να έχουν ψυχαναγκαστικές τάσεις που τις καθιστούν πιο επιρρεπείς σε ακραίες δίαιτες και στον περιορισμό της τροφής, ενώ η τελειομανία είναι χαρακτηριστικό που εντείνει την εξέλιξη της νόσου. Η σύγχρονη δυτική κουλτούρα δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Άλλωστε η νευρική ανορεξία δεν έχει τυχαία χαρακτηριστεί ως «νόσος του lifestyle». Μέσω της διαφήμισης, της τέχνης και των media δίνεται διαρκώς έμφαση στην εικόνα πολύ αδύνατων ανθρώπων ή/και πολύ γυμνασμένων. Με αυτό τον τρόπο καθορίζονται και τα κοινωνικά πρότυπα αισθητικής για το τι είναι όμορφο και πετυχημένο. Η πίεση που ασκείται από αυτούς τους λεγόμενους περιβαλλοντικούς παράγοντες, μπορεί να τροφοδοτήσει την επιθυμία να είναι κανείς πολύ αδύνατος, κάτι που συμβαίνει συχνότερα μεταξύ των νέων κοριτσιών. Η εφηβεία είναι μια περίοδος καίριων αλλαγών στην εμφάνιση και την ψυχική κατάσταση του ατόμου. Οι αλλαγές στο σώμα είναι ένας παράγοντας άγχους για τους εφήβους και χρειάζονται χρόνο για να μπορέσουν να προσαρμοστούν. Άρα σε μια τέτοια μεταβατική κατάσταση, αρκεί ένα τραυματικό γεγονός για να αρχίσει o φαύλος κύκλος της διαταραχής.
Νευρική ανορεξία: Αντιμετώπιση
Η ανορεξία δεν είναι απλή υπόθεση νόσου, αφού είναι πολυπαραγοντικά τα αίτια της. Άρα έχει μια ιδιαίτερα περίπλοκη αντιμετώπιση και προσπάθεια θεραπείας τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχικό επίπεδο. Η κύρια παρανόηση αφορά την εικόνα που έχει ο πάσχων για τον εαυτό του. Οι ασθενείς έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Είναι εξαιρετικά λεπτοί αλλά θεωρούν τον εαυτό τους παχύ, ενώ αν και πεινούν θεωρούν ότι έχουν φουσκώσει με την πρώτη κιόλας μπουκιά.
Η πιο επιτυχημένη μέθοδος αντιμετώπισης είναι ένας συνδυασμός ψυχοθεραπείας, οικογενειακής θεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής, με καίριο ρόλο αυτόν του ίδιου του πάσχοντος ατόμου, καθώς πολλές φορές το άτομο με ανορεξία θεωρεί ότι δε χρειάζεται καμία θεραπεία. Σύμφωνα με τα παραπάνω οι σημαντικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν στον τρόπο ζωής του ασθενούς είναι η υιοθέτηση των διατροφικών συνηθειών και της υγιεινής διατροφής και η ανάπτυξη ενός συστήματος υποστήριξης και συμμετοχής σε μια ομάδα υποστήριξης, ώστε να μπει το άτομο σε ένα ισορροπημένο διατροφικό σχήμα και να επανακτήσει καλή σχέση με την τροφή και το σώμα του.
Πιο αναλυτικά, το άτομο καλό θα είναι να προχωρήσει σε μια καταγραφή των τροφίμων και των ποτών που καταναλώνει, να λαμβάνει μικρά και συχνά γεύματα με ποικιλία και να καταναλώνει τουλάχιστον ενάμιση λίτρο υγρών ημερησίως. Πέρα από τις γενικές διατροφικές οδηγίες υπάρχουν τροφές που έχουν την ιδιότητα να ανοίγουν την όρεξη και να οδηγούν σε περαιτέρω κατανάλωση φαγητού. Αυτές είναι οι τροφές πλούσιες σε ζάχαρη, οι τροφές που περιέχουν γλυκάνισο και η κατανάλωση μυρωδικών όπως σκόρδο, κάρδαμο, πιπέρι, γαρύφαλλο και ginger.
Νευρική ανορεξία: Δυσκολίες στη Θεραπεία
Πολλοί ασθενείς με νευρική ανορεξία που βρίσκονται σε διαδικασία θεραπείας και αρχίζουν να παίρνουν βάρος αισθάνονται χειρότερα και να καταλαμβάνονται εκ νέου από άγχος για το βάρος τους. Αυτό είναι σοβαρός ανασταλτικός παράγοντας της θεραπείας και τους οδηγεί σε υποτροπή, οπότε και η οικογένεια και η θεραπευτική ομάδα θα πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση για να βοηθήσουν το πάσχον άτομο όσο το δυνατόν περισσότερο.
